Kết nối các nền văn hóa và Định hướng tương lai: Câu chuyện của những người trẻ ở Khu phố Tàu

Phóng viên: Bối Li
Phóng viên thực tập: Ianthe Ince
Người soát lỗi: Cory Clark

Đây là bài thứ hai trong loạt bài viết về “Tiếng nói của Cộng đồng” do New Mainstream Press phát triển với sự hợp tác của Tập đoàn Phát triển Phố Tàu Philadelphia, với sự hỗ trợ của Tổ chức Truyền thông Công cộng Độc lập. Dự án “Tiếng nói của Cộng đồng” nhằm mục đích tăng cường tính hiển thị của các cộng đồng người Mỹ gốc Á ở Philadelphia. Loạt bài này, được lấy từ hệ thống cơ sở và các nhà lãnh đạo cộng đồng, sẽ làm nổi bật hơn nữa các điểm mạnh, thách thức và lịch sử của Cộng đồng thông qua một loạt bài báo kéo dài trong một năm về việc mở cửa trở lại sau dịch COVID.

Wayne Chen：Khu phố Tàu khiến tôi cảm thấy rất dễ chịu
Khi bắt gặp một cổng tò vò kiểu Trung Hoa cổ kính, bạn biết mình đang ở Khu Phố Tàu của Philadelphia. Xuyên qua cổng vòm, qua vô số cửa hàng trưng bày các chữ Hán Ngữ bằng đèn neon sáng lên đầy tự hào, một tiệm kem nhỏ thời thượng hiện ra trong tầm mắt. Đó là Surreal Creamery.

Wayne Chen, 22 tuổi, sinh viên Đại học Drexel, hàng ngày đi từ Đông Bắc Philly để làm việc tại Surreal Creamery của Khu Phố Tàu.

Mặc dù gia đình Wayne không sống ở Khu phố Tàu, nhưng bạn không lạ gì với nơi này. Cha mẹ bạn di cư từ Phúc Châu, Trung Quốc, đến Hoa Kỳ nhiều năm trước và điều hành một nhà hàng ở Khu Phố Tàu. Hai tháng sau khi Chen Xuehai chào đời, cha mẹ bạn rời khỏi Khu Phố Tàu để tìm kiếm điều kiện sống tốt hơn và môi trường an toàn hơn. Cha bạn hiện đang làm đầu bếp trong một nhà hàng ở Đông Bắc Philly và mẹ anh đang quản lý một cửa hàng bánh donuts.

Mặc dù đã rời Khu Phố Tàu khi còn là một đứa trẻ sơ sinh, cuộc sống của Wayne vẫn gắn bó chặt chẽ với cuộc sống của cộng đồng Khu Phố Tàu. “Mặc dù tôi không sống ở khu phố Tàu, nhưng tôi thường đến đây và thỉnh thoảng đi cùng cha mẹ để thăm một số người bạn.”

Ở trường trung học, bạn đã tham gia các chương trình “Lãnh đạo trẻ” do tổ chức “Người Mỹ gốc Á” dẫn đầu, việc dạy kèm cho trẻ nhỏ thông qua chương trình này đã giúp ích rất nhiều cho bạn, giúp bạn có cái nhìn sâu sắc hơn về Khu phố Tàu của Philadelphia. Về những thay đổi ở Khu Phố Tàu, Wayne nói, “Tôi nghĩ đã có những thay đổi đáng kể ở Khu Phố Tàu của Philly. Nó đã trở nên đa dạng hơn. Giờ đây, bạn có thể tìm thấy nhiều cửa hàng khác nhau, trong đó có nhiều cửa hàng thời thượng. Trước đây, có vẻ như chỉ có chủ yếu là người Trung Hoa trên đường phố, nhưng bây giờ bạn thấy nhiều người thuộc mọi sắc tộc khác nhau và nhiều khách du lịch đến nữa.”

Tiệm kem nơi Wayne làm việc là “địa điểm nóng” được nhiều bạn trẻ yêu thích. Trong khi một số khách hàngnói chuyện với anh bằng tiếng Hoa, anh cũng giao tiếp với những khách hàng nói tiếng Anh ngày càng nhiều hơn.

Ngoài công việc, Wayne cũng dành thời gian ở Khu Phố Tàu cùng với bạn bè. “Gần đây, tôi rất thích ăn ở ‘Cily Chicken Rice’ ở Khu Phố Tàu với bạn bè, và chúng tôi cũng đến đây để hát karaoke.” Wayne cũng mô tả một nơi ở phố Tàu yêu thích của cá nhân mình, “Nó được gọi là ‘Ming River Sidewalk Cafe’ ”, một địa điểm nhỏ bán bữa sáng và đồ ăn nhẹ của Phúc Kiến. Tôi cũng thích đồ ăn phương Tây, nhưng tôi vẫn duy trì ‘dạ dày Trung Quốc’ của mình. Có lẽ do từ nhỏ tôi đã thường xuyên ăn ở quán ăn nhỏ này nên mỗi lần đến đây, tôi cảm thấy rất dễ chịu, như về nhà vậy”.

Stanley và Miranda Gao: An toàn công cộng tốt hơn, nhiều không gian xanh hơn, tương lai của Khu Phố Tàu là tương lai của chúng ta.

Stanley Gao và Miranda Gao là hai anh em ruột sống cùng cha mẹ và ông bà ở Khu Phố Tàu. Cha mẹ của họ đến Philadelphia khoảng 20 năm trước, người cha trước đây làm việc trong các nhà hàng và hiện đang làm công nhân xây dựng trong khi người mẹ chăm sóc gia đình nội trợ ở nhà. Nơi ở của họ ở khu yên tĩnh hơn của Khu Phố Tàu, gần Phố Vine.

Anh cả Stanley Gao là học sinh trường Trung học Central ở Philadelphia. Miranda học trường tiểu học và trung học McCall cách đó vài dãy nhà. Sống ở khu phố Tàu nhiều năm, hai anh em dành tình cảm sâu sắc cho góc nhỏ này của thành phố. Stanley nói: “Tôi nghĩ điều làm tôi thích thú nhất về Khu Phố Tàu của Philadelphia là sự đa dạng của các món ăn. Bạn ấy tin rằng mặc dù Khu Phố Tàu nhỏ, nhưng giá trị của nó chưa được đánh giá cao.

Đối với Miranda, bất kể nơi nào bạn ấy muốn đến, khu phố Tàu sẽ luôn là điểm xuất phát của mình. “Tôi thấy khu phố Tàu rất thuận tiện, từ đây, tôi có thể dễ dàng đến tất cả những nơi tôi muốn đến như nhà hàng, cửa hàng mua sắm, không gian xanh, trạm xe buýt, bảo tàng và trường học, chưa kể đến những món ăn tuyệt vời ở đây.”

Nói về những thay đổi ở Khu Phố Tàu trong vài năm qua, Miranda cảm thấy rằng “so với trước đây, có vẻ như nhiều người đến Khu Phố Tàu hơn. Nhưng cũng có những lo ngại vì có vẻ như nhiều cửa hàng đóng cửa và nhiều người đã chuyển đi nơi khác. Có nhiều sinh viên Trung Quốc đang học cùng lớp với chúng tôi, nhưng chỉ có 4 hoặc 5 người sống ở khu phố Tàu.” Stanley quan sát thấy rằng Khu phố Tàu trở nên kém an toàn hơn sau khi đồn cảnh sát chuyển đi. Bạn ấy nói, “Tôi cũng nghe mẹ tôi nói rằng họ có kế hoạch xây dựng một Trung tâm tạm giam vị thành niên trên địa điểm cũ của đồn cảnh sát Khu Phố Tàu. Thành thật mà nói, tôi bị sốc và cảm thấy điều đó không tốt cho Khu Phố Tàu.”

Giống như nhiều học sinh sống ở Khu phố Tàu, Stanley đi đến trường bằng tàu điện ngầm Septa. Bạn vẫn nhớ rất rõ vụ việc vào mùa thu năm 2021 khi một nữ sinh Trung Quốc bị hành hung trên tàu Septa. Lúc đấy bạn mới bắt đầu học trung học. Stanley cho biết: “Sau đó, tôi trở thành cầu nói liên lạc giữa nhiều cộng đồng và khu học chánh khác nhau để đảm bảo rằng Khu học chánh Philadelphia nhận được thông tin đầy đủ về sự an toàn của tất cả học sinh, bao gồm cả học sinh châu Á”.

Về việc ngày càng có nhiều người châu Á chia sẻ câu chuyện của họ, Stanley tin rằng Khu phố Tàu sẽ mang lại ý thức bản sắc dân tộc cho người Trung Quốc. Bạn ấy nói: “Tôi là thành viên của Đội múa lân sư rồng Philadelphia Suns. Tôi đã tham gia đấu giá Lễ hội đèn lồng và tình nguyện tại sự kiện Tết Trung thu ở Khu phố Tàu. Tôi tích cực tham gia các hoạt động khác nhau vì chúng giúp chúng tôi hiểu thêm về văn hóa của mình. ”

Về chủ đề về bản sắc, Miranda tin rằng “ý thức về bản sắc là một cảm giác nội tại có thể đến từ nhiều nguồn, chẳng hạn như gia đình và cha mẹ chúng ta. Mặc dù tôi sống ở khu phố Tàu, nhưng tôi không cố tình thiết lập một cái gì đó để cảm nhận sự hiện diện của văn hóa Trung Quốc; cảm giác về bản sắc tự nhiên đến với tôi.”

Khi được hỏi là muốn hỏi Thị trưởng Philadelphia điều gì nếu có cơ hội, Stanley không ngần ngại trả lời: “Tôi muốn nhờ ông ấy giải thích tại sao sân vận động mới dành cho đội 76ers và trại tạm giam vị thành niên là tốt cho Khu phố Tàu. Họ luôn nói những dự án này tốt cho Khu phố, nhưng tôi không thấy bất kỳ số liệu hay lý do cụ thể nào. Làm thế nào để ông/bà chứng minh chúng có lợi cho khu phố?”

Thái độ của Miranda thậm chí còn kiên quyết hơn: “Chúng tôi cần an toàn công cộng tốt hơn và nhiều không gian xanh hơn. Các doanh nghiệp Trung Quốc ở Khu phố Tàu đã ổn định và chúng tôi muốn có nhiều nhà hàng Hoa truyền thống hơn. Thêm các cửa hàng khác cũng được nếu có không gian cho họ, nhưng chúng tôi không cần những dự án như sân vận động của 76ers, và hãy quên đi trung tâm tạm giam trẻ vị thành niên nữa.”

Nina Zimmerman：Khu phố Tàu khiến tôi nhớ Bắc Kinh.

Nina Zimmerman là một sinh viên đại học da trắng 20 tuổi tại Đại học Tufts. Cô được sinh ra tại Hồng Kông và sau đó đã sống ở Bắc Kinh trong mười bốn năm, Nina là một người nói tiếng Quan thoại thông thạo.

Sáu năm trước, Nina rời Trung Quốc và cùng gia đình chuyển từ Bắc Kinh đến Philadelphia. Vì lý do này, Khu phố Tàu của Philadelphia gợi lên những kỷ niệm đẹp về thời gian cô ở Bắc Kinh. Cô nói: “Rau và trái cây bán bên lề đường và những người đi bộ trên vỉa hè luôn khiến tôi nhớ đến Trung Quốc. Nó rất giống nhau. “Có thể nói, sự chật chội của Khu Phố Tàu khiến Nina không có cảm giác giống như lúc ở Bắc Kinh cho lắm.” Khu phố Tàu có thể tạo ra cảm giác giống với Trung Hoa hơn nếu nó có thể được trải dài trên nhiều con phố hơn là một cái gì đó gợi nhớ đến một hòn đảo bị cô lập ở trung tâm Philadelphia”

Thực tế là Nina hiện đang theo học đại học ở Boston, cô ấy không có nhiều cơ hội đến thăm Khu Phố Tàu. Mặc dù nói như vậy, bất cứ khi nào có thời gian, cô đều đến thẳng đây để thưởng thức nhiều món ăn khác nhau. Các nhà hàng yêu thích của cô bao gồm Mango Mango Dessert và Nom Wah, và cô ấy đặc biệt thích món lẩu “Happy Lamb”, cô cảm thán rằng: “Chỗ đó rất ngon!”

Khi Nina nghe về kế hoạch xây dựng sân vận động mới cho 76ers, khuôn mặt của cô ấy rất sốc. “Thật đáng sợ! Mọi công dân ở Philadelphia nên được đối xử bình đẳng và bất kỳ hành động nào khiến họ phải rời bỏ nhà của mình là không thể chấp nhận được.” Theo Nina, mặc dù Philadelphia có thể theo đuổi tình anh em cũng như sự phát triển của thể thao và kinh tế, nhưng không mục tiêu nào trong số này có quyền xâm phạm đến các khu lịch sử và văn hóa của thành phố.

“Tôi nghĩ Khu Phố Tàu không những không nên bị lấn chiếm mà còn cần được bảo vệ tốt hơn, chẳng hạn như được chỉ định là khu bảo tồn văn hóa lịch sử, và bất cứ những gì không phù hợp với bản chất của Chinatown nên bị loại bỏ để làm cho nó tinh khiết hơn.”

Sau cuộc phỏng vấn của chúng tôi, Nina đã sang Đài Loan để học tập và dành kỳ nghỉ hè của mình. Cô sẽ đến thăm Khu Phố Tàu sau khi trở lại Philadelphia; hi vọng Khu Phố Tàu vẫn lặng lẽ đợi cô mỗi khi cô trở về.

Olivia Mack : Chia sẻ văn hóa của Khu Phố Tàu mang lại cho tôi niềm vui

Olivia Mack là giáo viên tại Trường Bán công Bảo vật – Văn hóa Nghệ thuật Dân gian và cô chủ yếu làm việc với những học sinh đang gặp khó khăn trong học tập do các lớp học chuyển sang học trực tuyến sau đại dịch. Công việc của cô là giúp đỡ những sinh viên đang gặp khó khăn trong học tập. Do dịch bệnh, nhiều lớp học đã chuyển sang học trực tuyến, hiệu quả học trực tuyến không bằng học trực tiếp khiến một số em bị tụt lại phía sau.

Năm nay đánh dấu năm thứ ba Olivia làm việc tại Trường Bán công Bảo vật – Văn hóa Nghệ thuật Dân gian. Hầu hết học sinh ở đó là người gốc Hoa sống trong hoặc xung quanh Khu Phố Tàu và họ trò chuyện bằng tiếng Quan Thoại, tiếng Quảng Đông và tiếng Phúc Kiến, nhờ đó Olivia có thể định hướng công việc của mình. Khả năng ngôn ngữ thông thạo cả tiếng Quan Thoại và tiếng Quảng Đông của cô đặc biệt hữu ích khi phiên dịch cho các đồng nghiệp nói tiếng Anh của mình. Cô tin rằng khi học sinh làm việc với giáo viên Trung Quốc bằng ngôn ngữ mà họ hiểu, điều đó sẽ giúp họ kết nối tốt hơn với quá trình học tập. Olivia tự hào về công việc của mình và kể về những trải nghiệm của mình một cách thích thú.

Giống như nhiều người trẻ tuổi, cha mẹ của Olivia chuyển ra khỏi Khu Phố Tàu trong thời thơ ấu của cô. Tuy nhiên, cô vẫn có những kỷ niệm sâu sắc. Cha mẹ cô đều là người gốc Hoa, cha cô sinh ra ở Việt Nam và mẹ cô sinh ra ở Lào. Họ nhập cư vào Hoa Kỳ khi còn rất trẻ. Những năm đầu đời của Olivia sống cùng cha mẹ trong một cửa hàng bán cá mà họ sở hữu ở Khu Phố Tàu. Cô nhớ lại không khí tấp nập của cửa hàng, cả người lẫn xe chở hàng ra vào thường xuyên.

“Khu phố Tàu hồi đó sôi động với nhiều sự kiện lễ hội như Tết Nguyên đán và Tết Trung thu. Mọi người thường tổ chức tiệc nướng ngoài trời gần nhà thờ ở Khu phố Tàu. Một số hoạt động vẫn diễn ra, nhưng không thường xuyên lắm.” Thật không may, một vụ hỏa hoạn đã xảy ra tại cửa hàng cá của cha mẹ cô, khiến họ phải chuyển đến Nam Philadelphia. Bố cô hiện làm trong lĩnh vực xây dựng còn mẹ cô làm việc tại ngân hàng.

Tuy nhiên, cảm giác được thuộc về Khu phố Tàu của Olivia vẫn tiếp tục được duy trì qua các màn biểu diễn múa lân năm mới của Trung Quốc. Chú của cô là thành viên của Đội múa sư tử Philadelphia Suns ở Khu Phố Tàu khi ông còn học trung học. Sau khi tốt nghiệp, ông tiếp tục tham gia các hoạt động cộng đồng, trong đó có việc huấn luyện đội múa lân thiếu niên. “Tôi nhớ rằng sau khi chơi bóng rổ, chúng tôi sẽ dành 20 phút cùng nhau học các kỹ thuật múa lân, chẳng hạn như đi bộ và biểu diễn như một con sư tử. Nếu ai đó muốn học thêm, chúng tôi tập vào Chủ nhật, mặc trang phục và đầu sư tử, tập theo điệu nhạc. ”

“Tôi được chú kéo đến học múa lân. Khi đến đó, tôi thấy nhiều bạn bè của mình, bao gồm cả những người bạn chơi bóng rổ với tôi ở trường, cũng là thành viên của Đội múa sư tử Philadelphia Suns. Tất cả chúng tôi đều sống trong hoặc gần khu phố Tàu và biết nhau, vì vậy chúng tôi trở thành bạn bè.”

Ngay cả trước khi gia nhập Đội múa sư tử Philadelphia Suns, Olivia đã có vài lần tiếp xúc với Múa sư tử. Bà của cô bé đã mua đĩa DVD biểu diễn múa lân và cho Olivia và anh trai xem. Những video đó có các màn trình diễn chuyên nghiệp hơn, với những con sư tử nhảy và nhào lộn trên cột. Chứng kiến các buổi biểu diễn Múa sưtử trực tiếp đã đánh thức ý thức sâu sắc về bản sắc văn hóa trong trái tim của Olivia.

Trong dịp Tết Nguyên đán, Đội múa sư tử Philadelphia Suns ở Khu Phố Tàu rất bận rộn, hầu như biểu diễn vào mỗi cuối tuần từ tháng Hai đến tháng Tư. “Tôi thường không làm đầu sư tử trong màn trình diễn vì nó khó hơn. Tôi thích xử lý đuôi sư tử hơn.” Trong cuộc phỏng vấn, Olivia nhớ lại một lần cô dùng hết sức để vung đuôi sư tử. “Tôi thích biểu diễn múa sư tử vì có rất nhiều người xem và họ thích nó. Tôi đã không nhận ra được niềm vui khi chia sẻ văn hóa của mình với người khác.” Múa sư tử kết nối Olivia với cả Khu phố Tàu và nền văn hóa truyền thống phong phú của Trung Quốc, cô ca ngợi ý nghĩa của nó.

Dù không sống ở Khu Phố Tàu, Olivia vẫn quan tâm sâu sắc đến tương lai của nó. “Bất kể việc tôi có sống ở đây hay không, Chinatown vẫn là nhà của tôi. Tôi quen thuộc với mọi thứ ở đây, và tôi luôn có thể tìm thấy bạn bè để đi chơi và trò chuyện cùng. Người dân ở khu phố Tàu rất tốt bụng và biết quan tâm mọi người.”

Giống như nhiều người trẻ tuổi, Olivia lo lắng về tương lai của Khu Phố Tàu. Cô lo sợ rằng nhiều cửa hàng sẽ đóng cửa và nhiều người sẽ rời đi. Cô cũng bày tỏ mối quan tâm về kế hoạch xây dựng sân vận động mới cho Philadelphia 76ers. “Cá nhân tôi không nghĩ đó là một ý kiến hay. Đã có những kế hoạch trước đây siết chặt Khu Phố Tàu, chẳng hạn như sòng bạc và đường cao tốc. Tôi cảm thấy rằng những thứ này mang lại nhiều giao thông hơn và khiến Khu Phố Tàu nhỏ hơn. Đó không phải là điều mà Khu Phố Tàu cần, và nó không công bằng cho những cư dân lâu năm của Khu Phố.”

———————————————————————————————————–

Khi mặt trời lặn ở phía tây, Khu phố Tàu Philadelphia chìm trong ánh sáng vàng rực rỡ. Stanley Gao và Miranda Gao đang chăm chỉ hoàn thành bài tập về nhà của họ. Wayne Chen đang ngồi ở quán Ming River sidewalk cafe, vừa được phục vụ một bát súp hoành thánh. Olivia Mack quan sát những học sinh cuối cùng trong lớp được phụ huynh đón về.

Thật trùng hợp Trường bán công Bảo vật – Văn hóa Nghệ thuật Dân gian nơi Olivia làm việc, là một ví dụ về phong trào bảo vệ Khu Phố Tàu đang phát triển. Trường bán công này, đã nhận được giải thưởng ” Blue Ribbon ” danh giá, được phát triển như là kết quả trực tiếp của những nỗ lực thành công về sự thống nhất của cộng đồng Khu phố Tàu trong việc ngăn chặn hiệu lực của các kế hoạch xây dựng cơ sở hạ tầng sân bóng chày và sòng bạc.

Sự hiện diện của Trường Bán công Bảo vật – Văn hóa Nghệ thuật Dân gian gắn liền với mọi thứ ở Khu Phố Tàu, là minh chứng cho những thử thách và khổ nạn mà khu phố đã trải qua và sức nặng tương lai của mình…